صالح سپهری فر

استفاده از فناوری رایانه برای مدیریت پروژه و بهره‌وری سبب شده در این دو حوزه به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابیم. البته این روند پیشرفت همچنان با سرعت ادامه داشته و به احتمال زیاد در آینده نیز به دستاوردهای ارزشمندی در آنها دست خواهیم یافت. اما شاید این سئوال برای شما نیز پیش بیاید که استفاده از هوش مصنوعی (AI) چه تاثیری بر این مدیریت پروژه و بهره‌وری دارد.

دیوید الن (David Allen) کارشناس برجسته بهره‌وری فردی و شغلی و نویسنده کتاب معروف «انجام کارها» (Getting things done) می‌گوید: «هر قدر اطلاعات بیشتری به سامانه‌های مختلف بدهیم، نتیجه‌ای که به ما می‌دهند نیز بهبود می‌یابد. در مجموع سامانه‌هایی که برای بهره‌وری طراحی شدند را باید به عنوان کمکی برای فرآیند تصمیم‌گیری‌مان بدانیم.»

بنابر این، هوش مصنوعی قرار نیست فرآیند تصمیم‌گیری ما را نیز بر عهده بگیرد و صرفا می‌تواند با کمک به ما، این فرآیند را برایمان ساده‌تر کند. واقعیت این است که بسیاری از مردم اعتماد چندانی به یک رایانه برای تصمیم‌گیری ندارند، ولی سعی می کنند از آن برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر به منظور تصمیم‌گیری بهتر استفاده کنند. در مقاله تغییر معنای هوشمندی در عصر هوش مصنوعی، بیشتر درباره ارتباط هوش طبیعی انسان و هوش مصنوعی پرداخته شده است.

هوش مصنوعی با ربات فرق می‌کند

بسیاری از افراد با شنیدن عبارت «هوش مصنوعی» به یاد ربات‌هایی که کارهای تکراری را انجام می‌دهند می‌افتند. امروزه از ربات‌ها در موقعیت‌های مختلف (از کارخانه‌های تولید خودرو یا تمیز کردن فرض خانه) استفاده می‌شود. اما واقعیت این است که هوش مصنوعی را نمی‌توان به ربات محدود کرد.

هوش مصنوعی مفهومی بسیار گسترده است. برای نمونه، ربات‌هایی که در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان (تظیر تلگرام) می‌توانند برخی از درخواست‌ها و سئوالات ساده کاربر را تشخیص دهند هم از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

در این میان، «یادگیری ماشینی» نیز یکی از حوزه‌هایی است که می‌تواند به بهبود عملکرد ما در زمینه مدیریت پروژه و بهره‌وری کمک کند. یادگیری ماشینی به این معناست که یک سامانه با جمع‌آوری اطلاعات از موقعیت‌های جدید، الگوریتم خود را بهبود بخشیده و به این ترتیب به تدریج عملکرد بهتری خواهد یافت. ترکیب هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، این امکان را به انواع دستگاه‌ها در آینده می‌دهند تا با تحلیل تغییرات صورت گرفته و ارائه پاسخی مناسب، عملکرد بهتری داشته باشند.

برای نمونه، یک نانوایی هوشمند را در نظر بگیرید که می‌تواند به صورت خودکار تعداد افراد حاضر در صف را شناسایی کرده و بر این اساس، حجم نان تولیدی خود را افزایش یا کاهش دهد. بی‌تردید این رویه به افزایش قابل توجه بهره‌وری اقتصادی این کسب‌و‌کار می‌انجامد.

تصمیم‌گیری، دنیایی متفاوت است

ماشین های هوشمند با وجود مزایای متعددی که برایمان دارند، هنوز نتوانسته‌اند عملکرد مناسبی در زمینه تصمیم‌گیری داشته باشند. به همین دلیل، فعلا این ابزارها می‌توانند به ما برای تصمیم‌گیری بهتر کمک کنند و نمی‌توانند به صورت مستقل به این کار دست بزنند. برای نمونه می‌توان ابزارهایی هوشمندی ساخت که بتوانند برنامه زمانی جلسات ما را تنظیم کرده و جدولی از کارهایی که باید هر روز انجام دهیم تهیه کنند.

امروزه ابزارهای مبتنی بر یادیگری ماشینی نظیر گرامرلی (Grammerly) توانسته‌اند جایگاه خوبی در بازار به دست آورند. گرامرلی ابزاری برای پیدا کردن اشتباهات دستوری موجود در متن و تصحیح خودکار آن است. چنین ابزارهایی با بهره‌گیری از یادگیری ماشینی به تدریج بهتر می‌شوند و می‌توانند باری را از روی دوش ما بردارند.

در این میان، اینترنت اشیاء (IoT) نیز می‌تواند با بهره‌گیری از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی، نقش موثری در افزایش بهره‌وری داشته باشد. برای نمونه فرض کنید یخچال هوشمند شما بتواند میزان آبی که هر هفته می‌نوشید را به سوپرمارکت محل‌تان اعلام کند. اگر همه ساکنان آن محله از یخچالی با این قابلیت برخوردار باشند، این سوپرمارکت می‌تواند تصمیمات بهتری در مورد میزان آبی که باید خریداری و در انبار یا فروشگاه نگهداری کند اتخاذ کرده و در نتیجه با کاهش ریسک موجود، بهره‌وری خود را افزایش دهد. همچنین این یخچال‌های هوشمند می‌توانند با بررسی میزان مصرف روزانه و هفتگی، مواردی که نیاز دارید را پیش‌بینی کرده و سفارش خرید آنها را به صورت هوشمند به فروشگاه محل ارسال کنند.

شرکت‌های زیادی امروزه در تلاش هستند تا در زمینه یادگیری ماشینی به پیشرفت‌هایی دست یابند. شرکت‌هایی نظیر آلفابت (گوگل) با پروژه دیپ‌مایند (Deepmind) و نیز شرکت اپن ای‌آی (OpenAI) ایلان ماسک به شدت می‌کوشند تا با توسعه هوش مصنوعی، ترس‌های موجود در این زمینه را از بین ببرند. این فناوری ها به زودی وارد همه جنبه‌های زندگی ما خواهند شد. پس بهتر است ترس‌مان را کنار گذشته و برخوردری منطقی با آنها داشته باشیم.

برگرفته از Entrepreneur